ลุง 67 ปี ไอเดียเจ๋ง อนุรักษ์ “แย้” ดูแลผักสวนครัวกำจัดศัตรูพืช

นายเพิ่ม บัวหอม วัย 67 ปี อยู่บ้านเลขที่ 1 บ้านห้วยทราย หมู่ที่ 3 ต.บ้านใหม่ อ.ครบุรี จ.นครราชสีมา ใช้พื้นที่ว่างบริเวณหน้าบ้านปลูกพืชผักสวนครัว รวมถึงถั่วดินเอาไว้เพื่อรับประทานกันเองภายในครอบครัวและแบ่งญาติพี่น้อง รวมถึงจำหน่ายเป็นรายได้เสริม ซึ่งการที่ต้องปลูกเอาไว้กินเองเป็นหลัก จึงทำให้ตลอดทั้งขั้นตอนการปลูกจะไม่ใช้สารเคมีเข้ามาเกี่ยวข้อง  แต่จะใช้เจ้า “แย้” ที่ก่อนหน้านี้เห็นชาวบ้านจับมาตระเวนขาย เอามาปล่อย เพื่อให้จัดการกับบรรดาแมลงศัตรูพืชต่างๆแทน ซึ่งก็สามารถช่วยจัดการได้เป็นอย่างดี และตอนนี้ แย้ ที่นำมาปล่อยเอาไว้ ก็พากันผสมพันธุ์ออกลูกแผ่หลานอาศัยอยู่ในบริเวณบ้านหลังนี้เป็นจำนวนมาก ซึ่งตัวใหญ่ที่สุดมีขนาดลำตัวใหญ่ประมาณ 3 – 4 นิ้ว เลยทีเดียว

ลุงเพิ่มฯ เล่าให้ฟังว่า ก่อนหน้านี้เมื่อประมาณ 3 ปี มีชาวบ้านไปหาดักจับแย้ตามท้องไร่ท้องนา แล้วนำมาตระเวนขาย ตัวเองและพี่ชายเห็นแล้วสงสาร จึงช่วยกันซื้อมาลองปล่อยเอาไว้บนพื้นที่ว่างหลังบ้าน เพื่อเอาไว้ดูเล่น และอยากจะอนุรักษ์เอาไว้เพราะตอนนี้ แย้ เริ่มหาได้ยากขึ้นทุกที  อีกทั้งยังมีสีสันสวยงาม  พอนำมาปล่อยเอาไว้ ก็ปรากฏว่าแย้ไม่ยอมหนีไปไหน พากันมาขุดรูทำรังและผสมพันธุ์ แพร่ลูกหลานเพิ่มขึ้นต่อเนื่อง ตอนนี้คาดว่าน่าจะมีประมาณ 20 ตัวเป็นอย่างน้อย เพราะเห็นมีการขุดรูทั่วบริเวณบ้านและสวนเต็มไปหมด โดยเฉพาะบริเวณสวนหลังบ้าน  ที่ตอนนี้ตัวเองได้ปรับมาใช้พื้นที่ประมาณ 1 งาน ปลูกผักสวนครัวและถั่วดิน เอาไว้กินเองและขายเป็นรายได้เสริม ก็ได้อาศัยเจ้าแย้พวกนี้ ช่วยในการกำจัดแมลงศัตรูพืชที่มารบกวนผักที่ปลูกเอาไว้ รวมถึงดอกหญ้าต่างๆ ทำให้ไม่ต้องใช้สารเคมีในการกำจัด ผลผลิตที่ได้ก็ปลอดสารพิษ สร้างความมั่นใจให้กับผู้บริโภคอีกด้วย 

สำหรับ “แย้” นั้น เป็นสัตว์เลื้อยคลานจำพวกกิ้งก่าประเภทหนึ่ง แต่ไม่มีแผงหนามที่สันหลัง ตัวแบนหางราบ โคนหางแบนและแผ่บานออก สีข้างแผ่ขยาย ช่องหูใหญ่ เยื่อหูจมใต้ผิวหนัง หนังข้างคอมีรอยพับตามขวาง รอบลำตัวมีเกล็ดประมาณ 40 แถว หัวและหลังสีเขียวมะกอก โดยมีจุดสีเหลืองขอบดำเรียงเป็นแนวข้างตัว มีแถบดำสลับเหลืองคอมีลวดลายร่างแหดำ ประกอบสีครีม ท้องและอกสีส้มสด ตัวผู้จะมีพังผืดด้านข้างที่กางออกได้ และมีสีสดกว่าตัวเมีย โดยที่แย้ไม่สามารถปรับเปลี่ยนสีได้ตามสภาพแวดล้อมเหมือนสัตว์เลื้อยคลานชนิดอื่น ๆ  ที่อยู่ของแย้เป็นรู ลึกลงไปในดินประมาณ 1 ฟุต เป็นโพรงข้างใน สามารถกลับตัวได้ สามารถสืบพันธุ์ได้ทุกฤดูกาล ชอบกินแมลงขนาดเล็กและมดต่าง ๆ เป็นอาหาร บางครั้งก็จะกินพวกเม็ดพืชขนาดเล็กด้วย อีกทั้งยังมีความเชื่อว่าแย้เป็นสัตว์ที่สามารถพยากรณ์ฝนได้อย่างแม่นยำ เพราะหากแย้ปิดปากรูช่วงกลางวัน คาดว่าจะมีฝนตก  ส่วนสถานะของแย้เมื่อเทียบกับสัตว์เลื้อยคลานชนิดอื่นๆ แย้นับว่าใกล้สูญพันธุ์จากถิ่นที่อยู่ตามธรรมชาติ ในบางพื้นที่จึงมีการส่งเสริมการเลี้ยงแย้ให้เป็นสัตว์เศรษฐกิจและอนุรักษ์ไว้.