"ช่องอานม้า" สมรภูมิรบเดือดในอดีตที่สงบนิ่งมานาน หวลกลับมาร้อนระอุอีกระลอก!!!
อนุสาวรีย์ "ตาอม" ที่ด่านช่องอานม้า อ.น้ำยืน จ. อุบลราชธานี (ขยมแปลว่า กระผม) ไปสัมผัสมาแล้ว เมื่อหลายปีก่อนที่ยังไม่เปิดเป็นด่านถาวร เข้าไปเพียงใช้บัตรประชาชนเท่านั้น
อนุสาวรีย์ตาอม อยู่ในแดนเขมร สร้างขึ้นเพื่อระลึกถึงวีรกรรมและความเสียสละของทหารที่ปฏิบัติหน้าที่บริเวณชายแดนไทยกัมพูชาโดยเฉพาะที่ด่านช่องอันมากการสร้างอนุสาวรีย์นี้เป็นสัญลักษณ์ของการเชิดชูเกียรติและความกล้าหาญของทหารและยังเป็นเครื่องเตือนใจถึงความสำคัญของการรักษาอธิปไตยของชาติ
นั่นเป็นเพียงประวัติคร่าวๆ หากจะสาวเรื่องราวลึกๆ อาจจะสร้างให้กับทหารกล้าที่ชื่อ"ตาอม" ทหารกล้าผู้สูงอายุ ที่เขมรไม่จำกัดอายุ ทหารกล้าผู้พลีชีพในสนามรบ ก็ไม่รู้ว่าตาอมนี้เป็นทหารเขมรแดงหรือไม่ก็ไม่ทราบ
การปะทะสู้รบกันครั้งนี้อนุสาวรีย์ ตาโอมถูกทหารเขมรยิงปืนพลาดมาถูกอนุสาวรีย์แห่งนี้พังยับเยินไป
ช่องอานม้า ผมเคยเข้าไปทำข่าวสงครามหลายครั้ง ตั้งแต่ยังไม่ทำถนน 2 ข้างเต็มไปด้วยป่าไม้เบญจพรรณ ต่อมามีสวนยางพารา สลับกันไปป้าเริ่มโปร่งโล่งเตียน ครั้งหลังสุดที่มีการทำถนนเข้าไปถึงด่านชั่วคราวดังในภาพ ภาพลิบๆนั้นเป็นบ่อนคาสิโนซึ่งสร้างยังไม่เสร็จทิ้งร้างเอาไว้
ในอตีด ช่องอานม้า เป็นสมรภูมิสู้รบและฐานที่มั่นแห่งกนึ่งของ เขมรแดง ผมเข้าไปตอนหลังสงครามสงบอีกครั้งหนึ่ง ได้เขียนสารคดีการเรียบร้อยชายแดนไทย -กัมพูชาชมพฤกไพร สู่ช่องอานม้า เขียนไปลงนิตยสาร"มติชน"รายสัปดาห์ ได้รับการพิจารณาจากกองบกตีพิมพ์ในเวลาต่อมา
ทำให้ผมเกิดความภาคภูมิใจเป็นที่สุด ที่หนังสือพิมพ์ระดับประเทศ ตีพิมพ์ให้เต็มหน้า ด้วยรายละเอียดของเนื้อข่าวและมุมภาพที่สมบูรณ์จึงได้รับการพิจารณา
ชื่อ"ช่องอ่านม้า"แปลตรงตัวว่าช่องเขารูปรอยอานม้า เป็นทางผ่านธรรมชาติบนสันเขาใช้เชื่อมโยงการสัญจรระหว่างอาณาจักรขอมฝั่งตะวันออกกับอาณาจักรอยุธยาฝั่งตะวันตกมากกว่า 600 ปีตั้งแต่สมัยอาณาจักรของอังกอร์จนถึงยุคกรุงศรีอยุธยาและรัตนโกสินทร์
ตั้งอยู่ในพื้นที่บ้านน้ำยืนหมู่ที่ 6 ตำบลโซง อำเภอ น้ำยืนจังหวัดอุบลราชธานีแต่เป็นส่วนหนึ่งของพื้นที่อุทยานแห่งชาติเขาพระวิหารอำเภอกันทรลักษ์จังหวัดศรีสะเกษในเทือกเขาพนมดงรักแนวเขตระหว่างไทยกับกัมพูชา
ข้ามเขตด่านช่องอานม้าก็จะเป็นเขตของอำเภอทจอมประสาน จังหวัดเขาพระวิหารของกัมพูชานั่นเอง
เมื่อเรายืนอยู่บนผามออีแดงมองไปเบื้องหน้าก็จะเป็น เขาสัตตาโสม เบื้องล่างก็จะเป็นพื้นที่ของอำเภอจอมสาน
ให้สังเกตดูว่าเขมรจะตั้งชื่อนำหน้าด้วยคำว่า"ตา"เสมอ ซึ่งแปลว่าลุง เช่นปราสาทตาเหมือนธม ปราสาทตาเหมือนโต๊ด ตู๊จ (สะกดไม่ได้ ) แปลว่าเล็ก อนุสาวรีย์ ตาอม
ห้วยตามาย ส่วนมากก็เจ็บเป็นชื่อของผู้ชาย น้อยนักที่จะตั้งชื่อผู้หญิง มีก็แต่ประสาท โดนตวนตำบลเสาธงชัย ด่วนๆซึ่งแปลว่ายายทวดอ่อน"
ช่องอานม้าในอดีตเป็นสมรภูมิ ที่กลิ่นคาวเลือดเหือดหาย เสียงระเบิดควันปืนจางหาย มาถึงวันนี้สิ่งเหล่านั้นกำลังจะหวลคืน และอีกเมื่อใดจะสงบไม่มีใครทำนายถูก
ภาพ: ข่าว....เสนาะ วรรักษ์
