สถาบันวิจัยประชากรและสังคม ม.มหิดล ขับเคลื่อนการพัฒนาที่ยั่งยืนจัดประชุมวิชาการระดับชาติ ครั้งที่ 19

สถาบันวิจัยประชากรและสังคม ม.มหิดล ขับเคลื่อนการพัฒนาที่ยั่งยืนจัดประชุมวิชาการระดับชาติ ครั้งที่ 19 "ประชากรและสังคม 2568"“วิจัยประชากรและสังคมสู่ Real-World Impacts”

สถาบันวิจัยประชากรและสังคม มหาวิทยาลัยมหิดล ขอเชิญผู้สนใจเข้าร่วมงานประชุมวิชาการระดับชาติ ครั้งที่ 19 "ประชากรและสังคม 2568" หัวข้อ "วิจัยประชากรและสังคมสู่ Real-World Impacts (Real-World Impacts of Population and Social Research)" ในวันอังคารที่ 1 กรกฎาคม 2568 เวลา 08:30–15:45 ณ ห้องประชาสังคมอุดมพัฒน์ ชั้น 1 สถาบันวิจัยประชากรและสังคม มหาวิทยาลัยมหิดล ศาลายา

การประชุมในครั้งนี้มุ่งเน้นการถ่ายทอดองค์ความรู้และผลการวิจัยที่สามารถนำไปใช้ได้จริงในสังคม พบกับปาฐกถาพิเศษ หัวข้อ ““มหาวิทยาลัยกับการเปลี่ยนแปลงของสังคม (Universities as Catalysts for Social Change)” โดย ศาสตราจารย์ นพ.ปิยะมิตร ศรีธรา อธิการบดี มหาวิทยาลัยมหิดล พร้อมเวทีเสวนาวิชาการใน 3 หัวข้อหลัก ได้แก่ 1) EQUALITY – สังคมที่เท่าเทียมสำหรับทุกคน 2) ENDING NCDs – สุขภาพดีเริ่มที่พฤติกรรม และ 3) AIR QUALITY – คุณภาพสิ่งแวดล้อมเพื่อการพัฒนาอย่างยั่งยืน ภายในงานยังมีกิจกรรมเล่าเรื่องผลกระทบจากการใช้ข้อมูลจริง (impact stories) และการจัดแสดงนิทรรศการผลงานจากภาคีเครือข่ายที่เกี่ยวข้อง การประชุมครั้งนี้ถือเป็นเวทีสำคัญในการเชื่อมโยงงานวิจัยกับนโยบายและการเปลี่ยนแปลงที่เป็นรูปธรรมในระดับประเทศ เพื่อเป้าหมายการพัฒนาอย่างยั่งยืน

ลดความเหลื่อมล้ำด้วย “ข้อมูลประชากร” และ “การมีส่วนร่วม”แม้ไทยจะพัฒนาในหลายด้าน แต่ความเหลื่อมล้ำทางการศึกษาและสังคมยังคงอยู่ การใช้ข้อมูลประชากรอย่างมีประสิทธิภาพ โดยเฉพาะในระดับท้องถิ่นและมหาวิทยาลัย ช่วยให้เข้าถึงกลุ่มเปราะบาง วางแผนสนับสนุนได้ตรงจุด และสร้างนโยบายที่ครอบคลุมมากขึ้น

แนวทางขับเคลื่อนสังคมไทยสู่ความเท่าเทียม

1. ลดเหลื่อมล้ำทางการศึกษาด้วยกลไกท้องถิ่น
ใช้ข้อมูลเด็กนอกระบบการศึกษา (อายุ 3–17 ปี) วิเคราะห์ตามเพศ อายุ และพื้นที่
เสนอ “การจัดการศึกษาเชิงพื้นที่” เป็นเครื่องมือสำคัญ ลดช่องว่างทั้งระยะสั้นและยาว

2. ปลุกพลัง อปท. ด้วยข้อมูลประชากร
ใช้โปรแกรม PPP (Population Pyramid Program) บน Excel
ช่วยวางแผนดูแลผู้สูงอายุ และบริการสังคมที่ครอบคลุม
เสนอให้ใช้เป็น เครื่องมือมาตรฐานระดับประเทศ

3. ขับเคลื่อนมหาวิทยาลัยไทยสู่ความเท่าเทียมทางเพศ
นักศึกษาหลายกลุ่มยังไม่ได้รับการสนับสนุนที่เหมาะสม โดยเฉพาะ LGBTQ+
ขาดระบบป้องกันความรุนแรงทางเพศ และการส่งเสริมวัฒนธรรม “ความยินยอม (Consent)”
ข้อเสนอเชิงนโยบาย:
ฟังเสียงนักศึกษาในการกำหนดนโยบาย
สนับสนุนแนวทางหลากหลาย ครอบคลุมทุกกลุ่ม
จัดงบฯ เพิ่มทรัพยากรสนับสนุน
ปลดล็อคโครงสร้างมหาวิทยาลัยแบบชายหญิงดั้งเดิม

ยุติโรค NCDs ต้องเริ่มจาก "พฤติกรรมประจำวัน"

การยุติโรคไม่ติดต่อ (NCDs) เช่น เบาหวาน หัวใจ มะเร็ง ต้องอาศัยนโยบายที่เปลี่ยนแปลงพฤติกรรมในชีวิตประจำวันของประชาชนอย่างเป็นระบบ โดยใช้ข้อมูลและหลักฐานเชิงประจักษ์ในการออกแบบมาตรการต่าง ๆ

5 แนวทางสำคัญ
ลดน้ำตาล
ลด 25% ในเครื่องดื่ม + เก็บภาษี = ลดอ้วน 3 ล้านคน และลดผู้ป่วย NCDs กว่า 2 ล้านรายใน 25 ปี

ลดโซเดียม

คนไทยบริโภคโซเดียมเฉลี่ยเกือบ 2 เท่าของที่ WHO แนะนำ

หากอุตสาหกรรมปรับสูตรตามเกณฑ์ HCL จะช่วยลดผู้ป่วยความดันสูงกว่า 85,000 ราย ควบคุมการตลาดอาหารต่อเด็กเด็กถูกจูงใจด้วยแบรนด์อาหารพลังงานสูงเสนอร่างกฎหมายจำกัดโฆษณาอาหารต่อเด็ก เพื่อสร้างพฤติกรรมกินที่ดี
จัดซื้ออาหารกลางวันแบบให้ “คุณค่า”เปลี่ยนระบบจัดซื้ออาหารจากดู “แค่ราคา” มาเน้น “โภชนาการ ความโปร่งใส และความยั่งยืน”ส่งเสริมกิจกรรมทางกายทุกกลุ่มวัย

แม้มีนโยบายหลายด้าน แต่การเข้าถึงยังไม่ทั่วถึงเน้นลงทุนสมดุลและลงมือปฏิบัติจริงในโรงเรียน ชุมชน และที่ทำงานสนับสนุนการเคลื่อนไหวในเด็กเล็กส่งเสริมการเคลื่อนไหว-นอนหลับ-ลดหน้าจอในเด็กอายุต่ำกว่า 5 ปี เพื่อพัฒนาร่างกายและสติปัญญาอย่างสมดุล

“สุขภาวะที่ดี” เริ่มจากชุมชนและการมีส่วนร่วมการพัฒนาสุขภาวะที่ดีและสิ่งแวดล้อมที่เอื้อต่อคุณภาพชีวิต ต้องออกแบบจากฐานราก สร้างพลังให้คนในพื้นที่มีส่วนร่วม และเชื่อมโยงสู่การสร้างนโยบายที่ยั่งยืนและมีชีวิตจริง

ตัวอย่างแนวทางเปลี่ยนแปลงจากฐานราก

Being Family: ภาพยนตร์จากชายแดนไทย-เมียนมา ที่ช่วยลดความรุนแรงในครอบครัว และส่งเสริมการเลี้ยงดูเด็กเชิงบวก

MU BullyGuard: แอปฯ สร้างภูมิคุ้มกันใจวัยรุ่น รับมือการบูลลี่ด้วยจิตวิทยาเชิงบวก โดยเฉพาะกลุ่มเปราะบาง

พลังเปลี่ยนวิถี: 70 มหาวิทยาลัยร่วมกันสร้าง “มหาวิทยาลัยแห่งความสุข” ที่ไม่ใช่แค่สุขภาพใจ แต่ส่งผลถึงนโยบายและนวัตกรรม

ลดการเผาอ้อย: ใช้กระบวนการมีส่วนร่วม สร้างนโยบายลดมลพิษแบบไม่ทิ้งใครไว้ข้างหลัง เชื่อม “ชาวไร่-รัฐ-ตลาด” อย่างยั่งยืน

งานประชุมวิชาการระดับชาติ ครั้งที่ 19 "ประชากรและสังคม 2568"

ลงทะเบียนและติดตามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ https://ipsr.mahidol.ac.th/annual-conference-19th/
โทรศัพท์ 02 441 0201-4 ext. 201, 233