“อิ๋วผ้าทอศรีสุดา” ถ่ายทอดมรดกลวดลายบน “ผืนผ้าทอลาวครั่ง” แห่งบ้านไร่

เชื่อว่าหลายคนๆที่นิยมชมชอบ “ผ้าไทยโบราณ” จนกลายเป็นสิ่งที่มีคุณค่าทางจิตใจ หากรู้จักสะสมเก็บรักษาไว้ จะมีมูลค่าไม่แพ้สินค้าแบรนด์เนมยี่ห้อดังๆ ยิ่งยุคนี้กระแส “ผ้าไทย” ได้รับความนิยมสูงในแวดวงแฟชั่นทั่วโลก ทั้งคนไทยและต่างประเทศต่างหลงเสน่ห์ความงดงาม ทางด้านงานศิลป์ที่ถ่ายทอดลงไปในผืนผ้าแต่ละชิ้น

กมลทิพย์ คะลา หนึ่งในเจ้าของผ้าทอลาวครั่ง ร้าน “อิ๋วผ้าทอศรีสุดา” ของดีผ้าพื้นเมืองจากอำเภอไร่ จังหวัดอุทัยธานี แหล่งทอผ้าชื่อดังเล่าว่า การทำผ้าทอได้สืบทอดกันมาจากรุ่นย่า ตาทวด ตนเป็นรุ่นที่ 4 รับมรดกภูมิปัญญาการทอผ้า ทำลวดลายผ้ามาจากบรรพบุรุษที่ถ่ายทอดกันมาจากรุ่นสู่รุ่น ซึ่งมีลวดลายหลายแบบ อย่างลายจก ลายพญานาค ลายขอ ผ้าลายดอกปีบ ลายดอกฝ้าย และที่มีมูลค่าสูงจะเป็นลายไก่บ้านแบบโบราณ ซึ่งการทอจะซับซ้อน ค่อนข้างยากคนทอผ้าจะต้องมีความมุ่งมั่นและขยันกว่าจะแล้วเสร็จแต่ละผืนใช้เวลาค่อนข้างนาน แต่คุ้มค่าขายกันหลักหมื่น หลักแสน (ขึ้นอยู่กับลวดลาย)

“ช่วงแรกๆได้ทำการทอผ้ามัดหมี่มาก่อน ที่โรงงานทอผ้าขนาดเล็กใช้ชาวบ้านในท้องถิ่นเป็นคนทอ จะขายกันในท้องถิ่น มีผู้ใหญ่ในจังหวัด ที่นิยมผ้าไทยสวมใส่ออกงาน เมื่อกลุ่มลูกค้าเหล่านี้ซื้อไปตัด สวมใส่ให้เพื่อนๆและคนรอบข้างดู เกิดความประทับใจในเรื่องลวดลาย สีสัน และที่สำคัญเป็นสินค้าผ้าทอมือของจังหวัด จึงมีการบอกต่อกันไปแบบปากต่อปาก กลับมาซื้อเป็นของฝากกัน” กมลทิพย์ กล่าว

เอกลักษณ์พิเศษของผ้าทอลาวครั่งของขึ้นชื่อจังหวัดอุทัยธานี จะเน้นเรื่องสีสัน ที่ดูสะดุดตา โทนออกแดงๆ มีความโดดเด่นเรื่องลวดลาย ที่ใส่งานศิลป์แบบโบราณ์ที่หาดูยาก มีความละเอียดลวดลาย งดงามมาก อย่างถ้าสังเกตดูรูปไก่ตัวเล็กๆที่ยืนเรียงรายในผ้าผืน ดูมีชีวิตชีวา บ่งบอกถึงสัตว์มงคลของคนไทยตั้งแต่สมัยโบราณกาล ซึ่งงานออกแบบลวดลายเหล่านี้สืบทอดมาตั้งแต่บรรพบุรุษ นอกจากนี้ จะมีกระเป๋าสะพาย แบบย่าม ซึ่งคนดังๆนิยมกัน อย่างอาจารย์เผ่าทอง ทองเจือ ยังสะพายย่ามผ้าทอลาวครั่ง จนเป็นที่รู้จักกันในหมู่นักสะสมผ้า

ส่วนตลาดผ้าทอมือลาวครั่ง ผ้าพันคอ  ก่อนหน้านี้จะออกขายตามงานโอทอป เมืองทองธานี เคยขายได้ระดับ 4-5 แสนต่องาน แต่ช่วงหลังๆมานี้ เป็นที่ทราบกันดี ภาวะเศรษฐกิจโดยรวมไม่ค่อยดี กำลังซื้อผู้บริโภคหดหายไปบ้าง แต่ยังมีกลุ่มผู้ซื้อที่นิยมผ้าไทยสนใจอยู่บ้าง ส่วนตลาดต่างประเทศ จะนิยมย่าม ผ้าทอ มีส่งออกไปบ้างเล็กน้อย แถบประเทศเยอรมัน สวีเดน และอิตาลี ส่วนใหญ่ชอบซื้อย่ามไปสะพาย ซึ่งเขามองว่ามีความเป็นเอกลักษณ์ท้องถิ่นดี และเป็นสินค้าทำมือที่เลือกใช้วัตถุดิบจากธรรมชาติ